5 Büyük Kişilik Özelliği Nedir?

Açıklık, Vicdanlılık, Dışadönüklük, Uyumluluk ve Nevrotiklik

ÇaÄŸdaÅŸ kiÅŸilik psikologları genellikle kiÅŸiliÄŸin beÅŸ temel boyutunu “Büyük 5” olarak adlandırırlar. Bu beÅŸ temel kiÅŸilik özelliÄŸi, dışa dönüklük, uyumluluk, açıklık, vicdanlılık ve nevrotikliktir. Dışa dönüklük sosyallik, uyumluluk nezakettir, açıklık yaratıcılık ve entrikadır, vicdanlılık düşüncelidir ve nevrotiklik genellikle üzüntü veya duygusal dengesizlik içerir. Her bir kiÅŸilik özelliÄŸinin ne olduÄŸunu ve bu özellikte yüksek veya düşük puan almanın ne anlama geldiÄŸini anlamak, kiÅŸilik özellikleri testi yapmadan size kendi kiÅŸiliÄŸiniz hakkında fikir verebilir. Ayrıca, listedeki kiÅŸilik özelliklerinin her biri için sürekliliÄŸin neresine düştüklerine baÄŸlı olarak baÅŸkalarını daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir.

5 KiÅŸilik Modeli’nin Tarihçesi

KiÅŸilik özellikleri teorileri, kiÅŸilikte kaç temel özellik olduÄŸunu belirlemek için uzun zamandır çalışmaktadır. Önceki teoriler farklı sayıda özellik önermiÅŸtir. ÖrneÄŸin, Gordon Allport’un listesi 4000 kiÅŸilik özellik içermekte, Raymond Cattell 16 kiÅŸilik faktörü önermekte ve Hans Eysenck 3 faktörlü bir teori önermektedir.

Birçok araÅŸtırmacı, Cattell’in teorisinin çok karmaşık ve Eysenck’in teorisinin sınırlı olduÄŸunu düşünmektedir. Sonuç olarak, 5 Büyük kiÅŸilik özellikleri ortaya çıkmıştır ve kiÅŸilik yapısını tanımlamak için kullanılmaktadır. Birçok araÅŸtırmacı, bu teoriye göre kiÅŸilikte beÅŸ temel özellik olduÄŸuna inanmaktadır. Bu teori, DW Fiske’nin (1949) araÅŸtırmasıyla baÅŸlamış ve daha sonra Norman (1967), Smith (1967), Goldberg (1981) ve McCrae ve Costa (1987) gibi diÄŸerleri tarafından desteklenmiÅŸtir.

5 Büyük Kişilik Özellikleri Nelerdir?

Açıklık

Açıklık (deneyime açıklık olarak da adlandırılır), beş kişilik özelliğinden en çok hayal gücünü ve içgörüyü vurgular. 1 Açıklık düzeyi yüksek olan insanlar, geniş bir ilgi alanına sahip olma eğilimindedir. Dünyayı ve diğer insanları merak ederler ve yeni şeyler öğrenmeye ve yeni deneyimlerin tadını çıkarmaya heveslidirler.

Bu kişilik özelliği yüksek olan insanlar aynı zamanda daha maceracı ve yaratıcı olma eğilimindedir . Tersine, bu kişilik özelliği düşük olan insanlar genellikle çok daha gelenekseldir ve soyut düşünme ile mücadele edebilirler.

Dürüstlük

Kişilik özelliklerinin her biri arasında vicdanlılık, yüksek düzeyde düşüncelilik, iyi dürtü kontrolü ve hedefe yönelik davranışlarla tanımlanan bir özelliktir. 1 Son derece vicdanlı insanlar organize olma ve ayrıntılara dikkat etme eğilimindedir . İleriyi planlarlar, davranışlarının başkalarını nasıl etkilediğini düşünürler ve teslim tarihlerine dikkat ederler.

Bu birincil kişilik özelliğinde daha düşük puan alan biri, daha az yapılandırılmış ve daha az organize olmuştur. İşleri halletmeyi erteleyebilirler, bazen teslim tarihlerini tamamen kaçırabilirler.

Dışadönüklük

Dışa dönüklük (veya dışa dönüklük), uyarılabilirlik, sosyallik, konuşkanlık, girişkenlik ve yüksek miktarda duygusal ifade ile karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. 1 Dışadönüklüğü yüksek kişiler dışa dönüktür ve sosyal durumlarda enerji kazanma eğilimindedir. Başkalarının yanında olmak, kendilerini enerjik ve heyecanlı hissetmelerine yardımcı olur.

Bu kiÅŸilik özelliÄŸinde düşük olan veya içe dönük insanlar daha çekingen olma eÄŸilimindedir. Sosyal ortamlarda harcayacak daha az enerjileri vardır ve sosyal olaylar yorucu gelebilir. İçedönükler, “yeniden ÅŸarj olmak” için genellikle bir süre yalnızlık ve sessizliÄŸe ihtiyaç duyarlar.

Uyumluluk

Bu kişilik özelliği, güven, fedakarlık , nezaket, şefkat ve diğer olumlu sosyal davranışlar gibi nitelikleri içerir . 1

Uyumluluk düzeyi yüksek olan insanlar daha işbirlikçi olma eğilimindeyken, bu kişilik özelliği düşük olanlar daha rekabetçi ve hatta bazen manipülatif olma eğilimindedir.

Nevrotiklik

Nevrotiklik, üzüntü, karamsarlık ve duygusal dengesizlik ile karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. 1 Nevrotikliği yüksek olan bireyler, ruh hali dalgalanmaları , kaygı, sinirlilik ve üzüntü yaşama eğilimindedir. Bu kişilik özelliğinde düşük olanlar, daha istikrarlı ve duygusal olarak esnek olma eğilimindedir .

Olumlu kişilik özellikleri, sahip olunması faydalı olabilecek özelliklerdir. Bu özellikler, daha iyi bir insan olmanıza yardımcı olabilir veya hayatta karşılaşabileceğiniz zorluklarla başa çıkmanızı kolaylaştırabilir.

Olumlu kabul edilen kişilik özellikleri şunları içerir:

• Uyarlanabilir
• Hırslı
• Düşünceli
• kooperatif
• ArkadaÅŸ canlısı
• Zarif
• Mütevazı
• anlayışlı
• Amaç
• Ä°yimser
• Saygılı
• Ä°stikrarlı
• Kapsamlı
• çok yönlü

Olumsuz Kişilik Özellikleri

Olumsuz kişilik özellikleri, yardımcı olmaktan çok zararlı olabilecek özelliklerdir. Bunlar sizi hayatınızda geride tutabilecek veya başkalarıyla ilişkilerinize zarar verebilecek özelliklerdir. (Ayrıca kişisel gelişim için odaklanmak için iyi özelliklerdir.) Negatif kategoriye giren kişilik özellikleri şunları içerir:

• Agresif
• Kibirli
• SoÄŸuk
• Aldatıcı
• bencil
• korumalı
• hoÅŸgörüsüz
• yargılayıcı
• Kaprisli
• ihmalkar
• kendini beÄŸenmiÅŸ
• Bencil
• Güvenilmez
• geri çekildi