
Mevsimsel afektif bozukluk (SAD), her yıl aynı zamanda, genellikle daha karanlık, daha kısa sonbahar ve kış günlerinde ortaya çıkan semptomlarla karakterize edilen bir duygudurum bozukluÄŸudur. Bu durum genellikle birkaç ay içinde düzelirken, kiÅŸinin nasıl hissettiÄŸini ve nasıl çalıştığını ciddi ÅŸekilde etkileyebilir.Â
İnsanların ruh hallerinde mevsimsel dalgalanmalar yaşaması alışılmadık bir durum değildir. Gri, yağmurlu bir günün sizi nasıl kasvetli ve yorgun hissettirdiğini, güneşli bir günün ise sizi nasıl neşeli ve enerjik hissettirdiğini fark etmişsinizdir.
Yazın daha uzun, daha güneşli günleri genellikle daha iyi ruh halleriyle ilişkilendirilirken, sonbaharın sonlarında başlayan daha kısa, daha karanlık günler genellikle SAB semptomlarındaki artışla aynı hizaya gelir.
Belirtiler Nelerdir ?
SAB semptomları, kış aylarında her yıl semptomların geri dönüşü ile döngüsel olarak ortaya çıkar. Semptomlar şunları içerebilir: 2
- Depresyon
- Tükenmişlik
- Sosyal geri çekilme
- artan uyku
- Artan iÅŸtah ve karbonhidrat istekleri
- Kilo almak
- sinirlilik
- Kişilerarası zorluklar (özellikle reddedilme duyarlılığı)
- Kollarda veya bacaklarda ağırlaşma hissi
Nedenleri Nelerdir ?
Mevsimsel afektif bozukluğun, vücudun normal sirkadiyen ritmindeki bir rahatsızlıktan kaynaklandığına inanılmaktadır. Gözlerden giren güneş ışığı bu ritmi etkiler.
Karanlık olduğunda, epifiz bezi her gün alacakaranlıktan sonra hissettiğimiz uyuşukluktan sorumlu olan melatonin adlı bir madde üretir. Şafakta göze giren ışık melatonin üretimini durdurur.
Güneş ışığına yetersiz maruz kalma, düşük melatonin ve serotonin seviyeleri, karbonhidrat aşermesi, kilo alımı ve uyku bozukluğu ile ilişkilendirilmiştir.
Kışın daha kısa günlerinde, insanların şafaktan önce kalktığı veya gün batımına kadar ofislerinden ayrılmadığı zamanlarda, bu normal ritimler bozularak SAB semptomlarına neden olabilir.
SAD’yi azaltılmış miktarda nörotransmiter serotonin ile iliÅŸkilendiren kanıtlar da vardır. 3 Serotonin, seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’ler) adı verilen antidepresanlar tarafından arttırılan iyi hissettiren bir maddedir.
başa çıkma
Sağlıklı alışkanlıklar ve yaşam tarzı seçimleri de SAD semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Yapabileceğiniz şeyler şunları içerir:
- Düzenli egzersiz yapmak
- Yeterince uyumak
- Bol miktarda meyve, sebze ve protein içeren sağlıklı bir diyet yemek
D vitamini
AraÅŸtırmalar, SAD’li kiÅŸilerin genellikle düşük D vitamini seviyelerine sahip olduÄŸunu bulmuÅŸtur. 9 Bu nedenle, bu hastalığa sahip kiÅŸiler genellikle diyet, güneÅŸ ışığına maruz kalma veya vitamin takviyesi yoluyla bu vitamin alımlarını artırmaya teÅŸvik edilir.
Bununla birlikte, etkililik üzerine araÅŸtırmalar karışıktır. Bazı araÅŸtırmalar ışık tedavisi kadar etkili olabileceÄŸini öne sürerken, diÄŸer araÅŸtırmalar D vitamininin SAB semptomları üzerinde olumlu bir etkisi olmadığını bulmuÅŸtur.Â
Mevsimsel duygudurum bozukluğunu tedavi etmek için herhangi bir ilaç, takviye veya bitkisel ilaç almadan önce daima doktorunuzla konuşun.