Be 羹niversite 繹rencisi alg覺 羹zerinde bir deneye kat覺lmak 羹zere geliyorlar. Bir masa 癟evresine oturuyorlar ve kendilerine 癟izgi uzunluklar覺na ilikin yarg覺larda bulunmalar覺 gerektii s繹yleniyor.
rencilere 2 kart g繹sterilecek. Bu kartlardan birinin 羹zerinde deiik uzunluklarda 羹癟 siyah 癟izgi dierinde ise tek bir 癟izgi bulunuyor. rencilerden beklenen iki karta da bakt覺ktan sonra, 3 癟izgiden hangisinin uzunluk bak覺m覺ndan dierine en 癟ok benzediini s繹ylemek.
ekilde g繹r羹ld羹羹 gibi 1. karttaki C 癟izgisi 2.karttaki ekil ile rahatl覺kla eletirilebiliyordu. Dolay覺s覺yla 繹rencilerin ii kolay kolayd覺.
izgiler g繹sterildiinde denekler oturma s覺ras覺na g繹re y羹ksek sesle yan覺t veriyorlard覺. 襤lk denek yarg覺s覺n覺 belirtti ve dierleri s覺ras覺yla yan覺tlad覺lar. Yan覺t kolay olduundan denekler aras覺nda herhangi anlamazl覺k yoktu. Deneklerin t羹m羹 tepkilerini verdikten sonra baka bir 羹癟 癟izgi kart覺 g繹sterildi, ondan sonra da bir bakas覺. Her seferinde ilem 繹rencilerden s覺ras覺yla yan覺t alacak ekilde devam ediyordu.
Ancak 3. denemede ilk denek, 癟izgilere yine dikkatle bakmas覺na kar覺n bu sefer yanl覺 olduu a癟覺k癟a belli bir yan覺t verir. rnein yukar覺daki ekilde C demek yerine A demek gibi. 襤kinci, 羹癟羹nc羹 ve d繹rd羹nc羹 denekte bilerek ayn覺 yanl覺 cevab覺 verir. 羹nk羹 onlar deneyin adamlar覺 yani yalanc覺 deneklerdir.
S覺ra beinci denee geldiinde, o olduk癟a a覺rm覺 durumdad覺r. Dierlerinin yanl覺 yan覺t verdiklerini bile bile toplulua uyarak ayn覺 yanl覺 cevab覺 vermitir.
Bu koullar alt覺nda, beinci s覺rada oturan 羹niversite 繹rencilerinden %35烹 doruyu bilmesine kar覺n topluma uyarak yanl覺 cevab覺 verdii kaydediliyor. Tabii ki bu ayn覺 zamanda %65烹nin de kendi doru yan覺t覺n覺 verdiini g繹steriyor.
Peki insanlar ni癟in uyma davran覺覺 g繹sterirler?
Bir uyma durumunda birey bir癟ok kaynaktan gelen bask覺 alt覺ndad覺r. Uyma davran覺覺n覺 etkileyen etmenlerin 癟ou uygulad覺klar覺 bask覺n覺n t羹r羹 a癟覺s覺ndan s覺n覺fland覺r覺labilirler. S覺n覺flardan birini bireyin gruba ve kendisine olan g羹ven derecisini belirleyen etmenler oluturur. Bunlar bireyin, grup tepkisinin ne kadar bir bilgiye dayand覺覺na ilikin d羹羹ncesini etkilerler. Durumdaki dier bir s覺n覺f etmen de bireyin gruba benzeme isteinin derecesini ya da, farkl覺 bir deyile, gruba ters d羹memeye verdii 繹nemin derecesini etkiler. zellikle bu s覺n覺f geliim psikolojisinde ergenlerin geliim d繹nemleri i癟inde olduk癟a dikkatle ele al覺nmaktad覺r. Sonu癟ta hepimiz Amerikan filmlerinde masum 癟ocuun k繹t羹 癟ocuklardan oluan gruplar da zorbal覺k yapmak zorunda kald覺覺n覺 defalarca izledik.
Kaynak癟a:
Fredman, J. L., Sears, D. O. ve Carlsmith J. M. (1998). Sosyal Psikoloji. 3. Bask覺.
