Psikoloa M覺 Gitmeliyim? Psikiyatriste Mi?
Herhangi bir psikolojik problem nedeniyle yard覺m alma karar覺 veren pek 癟ok kimsenin hakl覺 olarak akl覺na gelen ilk soru udur: Bir psikoloa m覺 yoksa psikiyatriste mi gitmeliyim?
Psikolog ve psikiyatristin 癟al覺ma alan覺 ile ilgili pek 癟oumuzun genel olarak bildii ey: Psikoloun konuarak (psikoterapi ile) , psikiyatrisin ise ila癟 yazarak tedavi ettii y繹n羹ndedir. Genel olarak bak覺ld覺覺nda bu doru bir tan覺mlamad覺r. Ancak u var ki, bu iki tedavi y繹nteminden hangisinin uygulanaca覺 kiinin tercihine b覺rak覺lan bir durum deildir. Ruhsal problemlerin 癟繹z羹mlenmesinde kimi zaman ila癟 tedavisi gerekirken, kimi zaman psikoterapi gerekmekte, bazen de her iki y繹ntem de birlikte uygulanabilmektedir. Bu konuda hangi tedavi y繹nteminin uygulanaca覺 繹ncelikle psikiyatri hekimlerinin deerlendirmesi ile kararlat覺r覺l覺r. Bunlar birbirinin alternatifi y繹ntemler olmad覺覺 gibi hastan覺n tercih edecei bir se癟enek olarak deerlendirmek de yanl覺 olur.
KULLANILACAK YNTEM HASTALIA VE B襤REYE GRE DE襤襤R
襤nsan覺n ruhsal yap覺s覺 incelendiinde 羹癟 ana bileen kar覺m覺za 癟覺kar: Duygu, D羹羹nce ve Davran覺. Bu 羹癟 bileen s羹rekli birbiri ile etkileim halindedir. Bunlardan bir tanesinde meydana gelen bir bozulma dierlerini de etkilemekte ve bunun sonucunda psikolojik sorunlar ortaya 癟覺kmaktad覺r. Basit bir 繹rnekle a癟覺klanacak olursa, topluluk 繹n羹nde konuma korkusu yaayan bir bireyi ele alal覺m. Topluluk kar覺s覺na 癟覺kmaktan korkmas覺, ellerinin titremesi ve y羹z羹n羹n k覺zarmas覺 davran覺la ilgili bir problemdir. Ancak bu davran覺覺 tetikleyen bir duygu vard覺r. Bu duygu da korku ve kayg覺d覺r. Yine bu duyguyu ortaya 癟覺karan ey incelendiinde ya rezil olursam, ya benimle dalga ge癟erlerse gibi anlams覺z, 癟arp覺k d羹羹ncelerin olduunu g繹r羹r羹z. Psikoterapistlerin yapt覺覺 ey fonksiyonel olmayan bu duygu, d羹羹nce ve davran覺lar覺 癟eitli y繹ntemlerle deitirerek yerlerine daha fonksiyonel olan duygu d羹羹nce ve davran覺lar yerletirmektir.
Ancak baz覺 psikolojik sorunlar vard覺r ki beynin n繹rokimyasal yap覺s覺n覺n bozulmas覺ndan, hormonal dengesizliklerden veya genetik bir tak覺m fakt繹rlerden kaynaklanmaktad覺r. B繹yle durumlarda psikolojik problemlerin gerisinde organik birtak覺m fakt繹rler bulunduundan bireyin ila癟 destei almas覺 gerekmektedir ve bu hekim karar覺 ile ger癟ekleir.
襤lac覺n m覺 yoksa psikoterapinin mi kullan覺laca覺 karar覺 hastal覺a g繹re deitii gibi, bireye g繹re de deiebilir. Mesela kimi depresyon vakalar覺 psikoterapi ile tedavi edilebilirken kimi depresyon vakalar覺nda ila癟 tedavisi gerekmektedir. Bu durum hastal覺覺n k繹kenine, geliimine v.b.bir癟ok fakt繹re g繹re deimektedir.
PS襤KOLOGLAR VE PS襤K襤YATR襤STLER B襤RB襤RLER襤NE YNLEND襤RME YAPARLAR.
Bir psikolog dan覺an覺n覺n psikiyatrik deerlendirmeye ihtiya癟 duyduunu g繹r羹rse onu psikiyatri hekimine y繹nlendirir. Yine ayn覺 ekilde bir psikiyatrist te hastas覺n覺n ila癟 tedavisine destek olarak psikoterapiye ihtiya癟 duyduunu g繹zlemlediinde psikoloa y繹nlendirir. Bilimsel a癟覺dan genel uygulama bu y繹ndedir.
PS襤KOTERAP襤DE SREC襤N 襤LEY襤襤:
Ruh sal覺覺 ile ilgili herhangi bir problem yaayan birey, bir uzmana bavurduunda ilk olarak yap覺lacak ey bireyin incelenmesi, hikayesinin al覺nmas覺, problemin kayna覺n覺n tespit edilmesi ve uygun olan tedavi y繹nteminin belirlenmesidir. Bu belirleme ilemi kimi zaman birka癟 seans s羹rebilmektedir. Buras覺 癟ok 繹nemli bir p羹f noktas覺d覺r. 羹nk羹 羹lkemizde psikoterapi k羹lt羹r羹n羹n yerlememi olmas覺ndan dolay覺 insanlar psikologa gidip daha ilk g繹r羹mede rahatlam覺 ve t羹m problemlerinden kurtulmu olarak oradan ayr覺lmay覺 hayal etmektedirler.
Halbuki y覺llard覺r s羹ren ac覺 verici problemlerin ilk 1 saatlik bir g繹r羹mede sonlanaca覺n覺 beklemek ger癟ek癟i deildir. Bu beklentiyle psikoterapiye giden pek 癟ok dan覺an ilk g繹r羹menin sonunda hayal k覺r覺kl覺覺na urad覺覺ndan psikoterapiyi b覺rakmakta ve ila癟lardan deva bulma aray覺覺na girmektedir. Oysaki ila癟lar her zaman duygu, d羹羹nce ve davran覺lar覺 deitirmede yeterli deildir. Duygu ve d羹羹nceler elle tutulan, g繹zle g繹r羹len nesneler olmad覺覺ndan bunlara pek 癟ok zaman profesyonel d羹zeyde kurulan bir iletiimle (psikoterapi) ula覺labilir ve bu ekilde d羹zenlenebilir.
Mustafa GDE
Klinik Psikolog
