Düşük riskli ve riskli alkol tüketimi
Yetişkinlerde düşük riskli alkol tüketiminin sınırı söyle tanımlanmıştır: Kadınlar haftada en fazla beş gün olmak şartıyla günde bir standart birim içki, erkekler ise aynı şartlarda günde iki standart birim içki içebilirler. Bir standart birim içki, örneğin 0,3 litre birayı, 0,2 litre şarabı veya 4 santilitre sert içkiyi ifade eder.
Çocuklar ve gençler için düşük riskli alkol tüketimine dair standartlaştırılmış değerler yoktur. Bunların organları henüz gelişmekte olduğu için, alkolün zarar verici etkisi bariz daha yüksektir.
Çocuklar ve gençler için geçerli tanım şudur:
Bir kız çocuğu en az dört veya bir erkek çocuğu en az beş standart birim içki içmişse, buna „aşırı derecede içmek“ veya „binge drinking“ denir. Bu şekilde içmek sadece bağımlılık tehlikesi içermez. Bu miktarda alkol, bir gencin ruhsal ve bedensel özelliklerine de etki eder. Böylelikle alkolün verdiği sarhoşluk, örneğin kazalara, artan şiddet eğilimine veya istenmeyen cinsel davranışlara sebep olabilir.
Riskli alkol tüketimi ne sıklıkta görülür?
Alkol, Almanya’daki gençler arasında en yaygın kullanılan psikoaktif maddedir. Her ne kadar içki içen gençlerin sayısı toplamda azalsa da, halihazırda içen gençlerin alkol tüketimi aşırı derecede artmıştır. „Aşırı derecede içmek“ tehlikeli bir eğlencedir. Almanya‘da 16 ila17 yaş arası her üç genç erkekten ikisi bu şekilde eğleniyor. Bu yaşlardaki kızlarda ise yaklaşık her üç kişiden biri, ayda en az bir kere aşırı alkol alıyor.
2013 yılında yaklaşık 23.000 genç, alkol zehirlenmesi veya aşırı alkol tüketiminden kaynaklanan bir kaza nedeniyle hastanede yataklı tedavi görmüştür.
Alkol zehirlenmesi nasıl olur?
Alkol herkese farklı etki eder: Günlük ruh haline ve alışkanlığa bağlı olarak belirli bir miktar alkol, farklı bedensel ve ruhsal tepkilere yol açabilir. Kandaki alkol konsentrasyonunun yükselmesiyle alkolün etkisi de değişir. Bilincin belirgin bir şekilde azaldığı hipnoz aşaması tehlikelidir. Bu aşama, agresifliğe, koordinasyon bozukluklarına (örneğin yalpalamak veya tökezlemek gibi) ve artikülasyon bozukluklarına (örneğin anlaşılması zor konuşma) yol açabilir.
Halen içmeye devam edilirse, narkoz aşamasına ulaşılır. İçkili genç, şuurunu kaybeder ve hızlıca şoka girebilir. Tansiyonu düşer, öğürme refleksi ve çevresel unsurları (örneğin soğuk gibi) algılama becerisi o kadar azalır ki, alkolün etkisi hayati tehlike boyutuna ulaşır. Böylece örneğin kusmuktan dolayı solunum durabilir veya donma gibi öldürücü olaylar meydana gelebilir.
Genel kural: Bir çocuğun yaşı ne kadar küçükse, alkol dayanıklılığı (alkol toleransı) da o kadar azdır. Kandaki çok az miktarda alkol konsantrasyonu bile, çocuklarda ve gençlerde alkol komasına yol açabilir.
Gençler neden içki içerler?
Gençler, alkol kullanarak ebeveynlerinin kontrollerinden uzaklaşırlar, böylece büyüdüklerini ve özgür olduklarını ispatlarlar. Yaşıtlarıyla olan ilişkiler, giderek daha çok önem kazanmaya başlar.
Bazı gençler için alkolün etkisi altındayken ilişki kurmak ve gruptaki aidiyetini pekiştirmek daha kolaydır. Bundan dolayı alkol kullanımı, gençlerin gözünde tamamen olumlu bir anlam taşır. Genç insanlar çoğunlukla kendini üstün görme ile kendinden şüphe etme duyguları arasında gidip geldikleri için, küçük sorunlar bile hızla büyük bir krize dönüşür.
Bu noktada alkol, problemin çözümü olarak devreye girer. İnsana sahte bir güven duygusu verir, dertler ve zorluklar azalmış gibi görünür.
Ruhsal hastalıklarla aşırı alkol tüketimi arasındaki ilişki nedir?
Bazı gençler – bilinçli veya bilinçsiz – alkol kullanarak ruhsal sorunlarıyla kendileri baş etmeye çalışırlar. Bu özellikle depresyon, korku hastalıkları, sosyal davranış bozuklukları, tedavi edilmemiş dikkat eksikliği hiperaktivite bozuklukları (ADHS), travma, ölüm düşünceleri, kendine zarar verme ve yeme bozuklukları gibi durumlarda görülür.
Ruhsal hastalıklar, aşırı alkol tüketiminin bir sonucu da olabilir ve alkol tüketimini artırabilir. Danışma ve terapi aşamasında, riskli alkol tüketiminin doğru şekilde araştırılabilmesi için, olası eşzamanlı hastalıkların teşhis ve tedavi edilmesi önemlidir.
Riskli alkol tüketimi nasıl anlaşılır?
Büyüme çağındaki bir insan, anne-babasının ve arkadaşlarının içme alışkanlıklarından etkilenir. Arkadaş ortamında alkol kullanımın sorgulanmaması, bilakis bunun hayatın bir parçasıymış gibi davranılması ve bazen buna bağlı olarak alkol tüketim miktarının ve sıklığının artmasıyla, durum kritikleşir.
Düzenli olarak alkol kullanan kişi onun etkisine alışır ve neredeyse otomatik olarak miktarı artırmaya başlar. Alkol tüketimi, eğlenme ve sosyalleşme için bir şart haline gelirse, dikkatli olmak gerekir. Gençler, sarhoşluk derecelerini hafife almaya ve tekrarlanan aşırı alkol kullanımını zararsız olarak sınıflandırmaya meyilli olurlar. Sıklaşan „Blackout‘lar“ veya „geçici bilinç kayıpları“, uyarı sinyalleridir.
Mağdurun ebeveyn ve arkadaşları neler yapabilir?
Sağlam bir psikoloji ve sağlıklı bir özgüven, çocukların sorumlu alkol kullanmayı öğrenmeleri için iyi bir temel oluşturur. Sorumluluk sahibi akranlardan oluşan bir arkadaş grubunda, bir partiden sonra herkesin evine nasıl güvenli bir şekilde döneceğini gençler kendileri ayarlamış olurlar.
Ancak, hem alkole yaklaşımıyla hem de aile içi çatışmalardaki davranışlarıyla örnek olarak en önemli rol anne-babadadır. Gençlerin, alkol kullanımlarının gözden kaçmayacağını bilmeleri gerekir. Bu yüzden anne-babaların, alkole olan bakışını ve çocuklarıyla bu konuda tartışmaya hazır olduklarını açıkça belli etmeleri gerekir. Bunun yanında alkol kullanımıyla ilgili beraberce net kurallar belirlenmesi gerekir.
Gençlerin, alkolün sonuçlarını da tanımaları gerekir. Okuldaki performansın düşmesi, alkol kullanımının belirtileridir. Bu belirtiler, gençlerin içme davranışlarının sorunlu olduğunun farkına varmalarına yardımcı olur. Böyle bir durum oluşursa anne-babaların çocuklarına cesaret vermeleri, gerekirse dışarıdan da, örneğin bir danışma merkezinden veya bir psikoterapistten, yardım almaları gerekir.
