A覺r覺 Empatik Olmak: ok Fazla M覺 襤yisiniz
A覺r覺 empati sendromu olan insanlar, etraflar覺nda titreen her duyguyu b羹nyelerinde toplayan b羹y羹k al覺c覺lara benzer. Ancak, dier insanlar覺n ihtiya癟lar覺n覺 kar覺lamak i癟in, kendilerini kaybedip, bakalar覺n覺n 癟ektii ac覺 i癟in su癟luluk bile duyarak 癟ok fazla merhamet duygusu ile baa 癟覺kmaya 癟al覺覺rlar. Bu s羹re癟, 癟ok ac覺 verici ve yorucudur.
Belki de bunun bir sendrom olduuna bile a覺racaks覺n覺z. G繹r羹n羹e g繹re normal davran覺lar覺, patolojik olarak etiketleyerek biraz a覺r覺ya m覺 ka癟覺yoruz?
Bu sorunun cevab覺 hay覺rd覺r ve bunun bir a癟覺klamas覺 da var. Eer DSM-V, kiilik bozukluklar覺n覺n bir 繹zellii olarak a覺r覺 empatiyi g繹steriyorsa, bunun iyi bir nedeni olmal覺d覺r.
Anlamak ac覺 癟ekmektir. Aristo
Dier insanlarla iliki kurmay覺 zorlat覺ran, 覺st覺rap 癟ektiren ve normal bir yaam s羹rmenizi engelleyen herhangi bir davran覺, bir tehis ve bir 癟eit tedaviye ihtiya癟 duyar.
Bu nedenle, sosyal, kiisel ve profesyonel yaamlar覺nda ilevlerini yerine getirememe ve s羹rekli bir s覺k覺nt覺 olma 繹rnei sergileyen, a覺r覺 empatik insanlar, bir kiilik bozukluu belirtileri g繹sterirler.
imdi, ger癟ekten hassas olmak ile a覺r覺 empati sendromlu olmak aras覺nda bir fark olduunu a癟覺kl覺a kavuturmak 繹nemlidir.
rnein, psikiyatrist Sandra L. Brown, Psikopatlar覺 Seven Kad覺nlar (Women Who Love Psychopaths) isimli ilgin癟 kitab覺nda, bir 癟ok kad覺n覺n, kocalar覺n覺n ya da sevgililerinin psikopat davran覺lar覺n覺 anlamakla kalmay覺p, bunlar覺 hakl覺 癟覺karacak s繹zler de sarf ettiklerini ifade ediyor.
Baka bir deyile, a覺r覺 empatik olmak, bu insanlar覺n burunlar覺n覺n dibindeki avc覺y覺 a癟覺k癟a g繹rmelerini tamamen 繹nler. Asl覺nda, elerinin iddet yanl覺s覺 eylemlerini hakl覺 癟覺karmak i癟in inan覺lmaz derecede sofistike y繹ntemler kullan覺rlar. Bu a覺r覺 empati sendromunun, 羹zerinde d羹羹nmeye ve konumaya deer bir bozukluk olduunun a癟覺k bir kan覺t覺d覺r.
Empati ve a覺r覺 empati; Denge ve patoloji aras覺ndaki ince 癟izgi
Eer empati olumlu, yararl覺 ve arzu edilen bir 繹zellik ise, o zaman a覺r覺 olmas覺n覺n yanl覺 bir ey olmad覺覺n覺 d羹羹nmeniz gayet normal. Fakat her eyin fazlas覺 zarar覺d覺r ve sal覺kl覺 bir denge tutturabilmek en iyisidir.
A覺r覺 empati, kendinizi dier insanlardan ay覺rma yeteneinizi etkiler. Empati kendini bakalar覺n覺n yerine koymakt覺r. Ancak bunu yapt覺覺n覺zda, kendiniz olmay覺 asla b覺rakmad覺覺n覺z覺 belirtmek 繹nemlidir.
Ayr覺ca, tecr羹be edebileceiniz farkl覺 empati t羹rlerini tan覺mak da 繹nemlidir, hangileri sal覺kl覺 ve hangileri patolojiye girebilir, bunlara bir bakal覺m:
Duygusal empati:
Bu, baka birinin yaad覺覺 duygular覺 ve hisleri hissetme ve onlara efkat g繹sterme yetenei ile ilgilidir. Bakalar覺n覺n nas覺l hissettiini siz de hissedersiniz.
Bilisel empati:
Bu, dier kiinin zihninin i癟erii hakk覺nda daha eksiksiz ve tam bilgi verir. Nas覺l hissettiklerini biliyor ve anl覺yorsunuz.
A覺r覺 empati:
Bu durum, hem ayna hem de s羹nger olmay覺 i癟erir. Sadece dier insan覺n hissettiini hissetmez, ayn覺 zamanda ac覺 da 癟ekersiniz. Bu, kayg覺ya neden olan ve kendinizi bakalar覺n覺n ihtiya癟lar覺n覺 kar覺lamaya zorlayan fiziksel bir ac覺d覺r. Nerede balay覺p, nerede bittiini g繹remezsiniz.
A覺r覺 empati sendromu nas覺l bir ey?
Aa覺da, duygusal duyarl覺l覺k ile patolojik a癟覺dan a覺r覺 duyarl覺l覺覺 ay覺rt etmenize yard覺mc覺 olmas覺 i癟in, a覺r覺 empati sendromu olan kiilerin 繹zelliklerini tarif edeceiz. Ayr覺ca, DSM-Vnin bu davran覺lar覺 nas覺l tan覺mlad覺覺n覺 aktaraca覺z.
襤lk olarak, sahip olduklar覺 kimliklerin ve sosyal becerilerinin bir k覺r覺lmas覺n覺 yaarlar.
Zorunlu ve psikozlu baka bozukluklar覺n ortaya 癟覺kmas覺 yayg覺nd覺r.
Derin depresyondan histeri krizlerine, sonsuz mutsuzluktan intihara meyilli olmaya kadar, ruh hali deiimlerine girerler.
Onlar sab覺rl覺 ve bakalar覺n覺 d羹羹nen insanlard覺r. Herkesin sorunlar覺n覺 癟繹zmeye 癟al覺arak, deerli ve ihtiya癟 duyulan bir insan olduklar覺
vurgusunu g羹癟lendirmek istiyorlar. S羹rekli etkileime ihtiya癟lar覺 vard覺r ve iyilik yaparak, kendilerine duyduklar覺 inanc覺 dorularlar. Birisi onlara s覺n覺rlar koymaya 癟al覺覺rsa, kendilerini incinmi ve reddedilmi hissederler.
Ayr覺ca, genellikle a覺r覺 koruyucu davran覺p, baka insanlar覺n 繹zerkliini ihlal ederler.
A覺r覺 empati, ilerinde 羹retken olmada ciddi sorunlara neden olur. Hi癟 kimsenin kendilerini, bakalar覺n覺 desteklemek ve onlara yard覺m etme ihtiyac覺n覺 anlamad覺klar覺n覺 hissederler.
Son olarak, 癟ou zaman onlar覺 a覺r覺 empatiden kaynaklanan 繹fke ile boutuklar覺n覺 g繹r羹yorsunuz. O kadar b羹y羹k hayal k覺r覺kl覺klar覺 yaarlar ki, en sonunda kendilerini yaln覺zl覺a terk edip, 繹fkeye ve umutsuzlua batarlar.
Eer 癟ok empatik bir insansan覺z ne yapabilirsiniz?
Bu noktada, 癟ounuz muhtemelen bakalar覺n覺n duygular覺n覺 羹stlenerek birilerinin 癟ok ac覺 癟ekmesine neden meydana geldiini merak ediyorsunuzdur. Son y覺llarda bu konuda pek 癟ok ilerleme kaydedildi. Asl覺nda, arat覺rmac覺lar a覺r覺 empatinin, genetik ve n繹rokimyasal temellerini kefettiler.
Arat覺rmac覺lar, Asperger sendromu, a覺r覺 empati sendromu ve borderline kiilik bozukluu gibi s繹zde empati spektrum bozukluklar覺ndan 癟ok ey 繹reniyorlar. n羹m羹zdeki birka癟 y覺l i癟inde 繹nemli cevaplar ve daha iyi tedavi yakla覺mlar覺 verecek gibi duruyor.
imdilik, eer 癟ok fazla empati duygusu ile ya覺yorsan覺z, cevap son derece basittir: profesyonel yard覺m isteyin.
襤ster empatinin en patolojik a覺r覺 ucunda olun, ister sadece a覺r覺 duyarl覺, s覺n覺rlar覺 belirlemenize, kendi d羹羹nceleriniz 羹zerinde daha fazla kontrole sahip olman覺za, kendi ihtiya癟lar覺n覺za daha 癟ok 繹ncelik vermeye yard覺mc覺 olabilecek teknikleri 繹renmek, her zaman iyi bir fikirdir. Ve kendi kimliinizi ve kendinize duyduunuz sayg覺y覺 da daha doru bir ekilde tan覺mlay覺n.
A覺r覺 empatinin sadece sizi 羹zmekle kalmad覺覺n覺 unutmay覺n. Ayr覺ca sizi d羹nyan覺n geri kalan覺ndan dakopar覺r.
Kal覺c覺 bir yoklua ve eziyet d羹nyas覺na tutunmaya demez. Bu y羹zden bug羹nden ilk ad覺m覺 at覺n.
